Pani Anna Kozioł, z domu Rauch miała 18 lat w 1943 roku, jak Ukraińcy rozpoczęli mordowanie Polaków. Pani Anna Kozioł urodziła się w 1925 roku w Żdżarach Wielkich, które dziś znajdują się na terytorium Ukrainy. W 1943 roku cudem uszła życiem z pogromu, który Polakom zgotowali ich ukraińscy sąsiedzi. -Miałam cudowne dzieciństwo i mieszkałam w pięknej spokojnej wsi. Urodziłam się tam i mieszkałam do osiemnastego roku życia. Moi rodzice mieli spore gospodarstwo i zajmowali się uprawą ziemi. Miałam siostrę Marysie i brata Juliana, który zmarł gdy miał pięć lat Tato miał szczególne zamiłowanie do koni, które słuchały go jak tresowane psy. Hodowaliśmy też świnie, kury. W mojej wsi żyli obok siebie Ukraińcy, Polacy i dwie rodziny żydowskie. Razem chodziliśmy do szkoły i przez długie lata byliśmy dobrymi sąsiadami – wspomina pani Anna Kozioł, emerytowana dębicka nauczycielka. Żdżary Wielkie były wsią gdzie od wieków mieszkali obok siebie Polacy, Ukraińcy i Żydzi. Żydów było niewielu, ale zajmowali się handlem, stąd ich znaczenie we wsi było duże.

-Handlowali towarami, które nie dało się wyprodukować w gospodarstwie i trzeba było je kupić takie jak cukier, sól, nafta, narzędzia rolnicze czy słodycze. Dziś pamiętam imię jednego z nich – nazywał się Icek a jego żoną była Adelajda .  To nie była rodzina  ortodoksyjna, chodzili ubrani podobnie jak my, ale byli wierzącymi Żydami – wspomina pani Anna.

W naszej wsi była cerkiew do której chodzili Ukraińcy, których w Żdżarach była większość. My chodziliśmy do kościoła do Zabłoćców, gdzie przychodzili również Polacy z innych okolicznych wiosek. Święta obchodziliśmy w różnych terminach i zapraszaliśmy się nawzajem do siebie. My do siebie swoich ukraińskich sąsiadów a oni nas do swoich domów gdy obchodzili Wielkanoc czy Boże Narodzenie – opowiada pani Anna. Dzieci niezależnie od narodowości chodziły do polskiej szkoły. Uczyły się w niej języka polskiego i ukraińskiego. Pani Anna do dziś biegle włada tym językiem.

-W szkole była też nauka religii. Do polskich dzieci przyjeżdżał ksiądz z Zabłoćów z kościoła a do ukraińskich pop z tutejszej cerkwi. Można było chodzić na ich lekcje religii jeśli ktoś chciał, podobnie oni mogli chodzić na nasze lekcje – przywołuje dawne czasy pani Anna. W 1939 roku tereny te zostały zajęte przez Związek Radziecki a granica z Niemcami została ustanowiona na przepływającej w pobliży Żdżar rzece Bug.

  Kozłowski Albert syn Adolfa i Aleksandry z domu Rakowska. Urodzony dnia 29 września 1913  roku w kolonii Nowiny Dobratyńskie, gmina Młynów, powiat Dubno, województwo wołyńskie. Wychowałem się w gospodarstwie moich rodziców,  we wsi Pańska Dolina. Jak zacząłem pamiętać była to wojna pierwsza światowa i wojna 1920 roku. W 1921 roku poszedłem do szkoły , ukończyłem szkołę podstawową w Młynowie w 1927 roku. Od 15 roku życia zacząłem ciężko pracować w gospodarstwie moich rodziców. W 1930 roku podjąłem naukę w korespondencyjnej szkole średniej im. Stanisława Staszyca w Warszawie, którą ukończyłem w 1933 roku. W 1934 roku stanąłem przed wojskową komisją poborową i zostałem uznany jako zdolny do służby wojskowej. Przysługiwało mi prawo wyboru broni, bo miałem ukończone dwa stopnie Przysposobienia Wojskowego, wybrałem artylerię. Do służby wojskowej zostałem powołany w 1936 roku, do 13 pułku Artylerii Kresowej  Lekkiej w Równem, zostałem przydzielony do 2 -ej baterii. Przez dowódcę baterii kpt. Klimowicza zostałem przydzielony do zwiadu baterii, w którym zacząłem wykorzystywać zdolności dowódcze i zostałem skierowany do szkoły podoficerskiej, którą ukończyłem  w 1937 roku, jako podoficer zawodowy i otrzymałem pierwszy stopień wojskowy bombardier. W 1937 roku na poligonie w Powórsku na zawodach zwiadowczych zdobyłem Pułkowy Buńczuk dla mojej 2-ej baterii, za który to czyn zostałem nagrodzony  awansem na kaprala i urlopem. W 1937 roku zostałem zwolniony do rezerwy. Po zwolnieniu powróciłem do domu moich rodziców , objąłem prowadzenie gospodarstwa rolnego. W 1939 roku ożeniłem się. W lipcu  zostałem powołany na 4 tygodniowe ćwiczenia rezerwy które ukończyłem 12 sierpnia i zostałem zwolniony pomimo, że czarne chmury gromadziły się na horyzoncie. Dnia 14 sierpnia 1939 roku zostałem zmobilizowany i skierowany do macierzystego pułku w Równem i zostałem przydzielony do plutonu zwiadowczego 2-ego dywizjonu 13 PKAL . Po kilkudniowym sformowaniu zostaliśmy przewiezieni transportem kolejowym na Pomorze w rejon Solca Kujawskiego i zakwaterowani we wsi Przyłubie, gdzie pozostawaliśmy do dnia 1 września 1939 roku. W dniu 1 września zostaliśmy załadowani do transportu kolejowego i przewiezieni w rejon Tomaszowa Mazowieckiego.

   1 listopada (Wszystkich Świętych) 1945 roku:  

We wsi Jurowce pow. Sanok został zamordowany przez UPA Mieczysław Płatek, ur. w 1924 r.

  2 listopada  (Dzień Zaduszny, Zaduszki): 

We wsi Kuźmina pow. Dobromil upowcy z sotni „Hromenki” zmordowali 11 Polaków.

   3 listopada:  

We wsi Krystynopol pow. Sokal został zamordowany przez UPA wójt Władysław Wołów.

  5 listopada:  

We wsi Nowe Sioło pow. Lubaczów upowcy zamordowali Macieja Mazura oraz Ukrainkę Kulczycką, kucharkę w stołówce MO.

We wsi Stara Wieś pow. Tomaszów Lubelski: „Nowak Józef zam. 05.11 1945 r. przez upowców przebranych za żołnierzy sowieckich, Nowosad Józef l. 40 „Cygan” zam. przez upowców przebranych za Sowietów 5.11.1944, Osuch Jan l. 45, Pawłowski Tomasz l. 42 zam. przez upowców ubranych w sowieckie mundury 05.11.1945 r., Popławski i.n. l. ok.70, Popławski i.n. l. ok. 65.” (Prof. dr hab. Leszek S. Jankiewicz: Uzupełnienie..., jw.;  Seria – tom 8).

   6 listopada:  

We wsi Czerwona Woda pow. Jarosław został zamordowany przez UPA Władysław Ciurko. ur. 25.10.1923, milicjant.

We wsi Surochów pow. Jarosław upowcy zamordowali 2 żołnierzy WP z ochrony mostu kolejowego.

   7 listopada:

We wsi Czahary Zbaraskie pow. Zbaraż Ukraińcy zamordowali Mikołaja Sztejna. 

   8 listopada:  

We wsi Worochta pow. Sokal w walce z UPA poległo 3 Polaków,  milicjantów. 

Bohdan Huk: Ukraina. Polskie jądro ciemności. Stowarzyszenie Ukraińskie Dziedzictwo; Przemyśl 2013 

Autor zaczyna służącym za motto tekstem: „Pacyfikacje Ukraińców to była normalna eksterminacja. Bez komór gazowych, ale palili im wsie, zabijali ludzi… Te wszystkie hece antyżydowskie i antyukraińskie zaczynały się właśnie od kościołów…”  Marek Edelman, jeden z dowódców żydowskiego powstania w getcie warszawskim w 1943 r. (M. Edelman, Prosto się mówi, jak się wie, opr. P. Sawicka, K. Burnetko, Warszawa 2013, s. 35, 64.)

Paula Sawicka, to w latach 2004–2014 prezeska zarządu Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita. Mówi o Edelmanie: „Marek był wyznawcą Jacka Kuronia. Uważał, że to człowiek opatrznościowy, wizjoner.” Krzysztof Brunetko, to współautor wywiadu z Januszem Onyszkiewiczem. M. Edelman przebywał w latach 1943 -1944 w Warszawie, walczył w Powstaniu w Getcie i w Powstaniu Warszawskim, zapewne więc „wiedzę” o genocidum atrox czerpał od Kuronia i Onyszkiewicza. Dziwi, iż nie widział, że w warszawskim getcie strażnikami byli Ukraińcy, a także z nimi walczył w Powstaniu Warszawskim, m.in. z sotnią Diaczenki. Oczywiście, że „Pacyfikacje” (...) DOKONANE PRZEZ (…) „Ukraińców to była normalna eksterminacja. Bez komór gazowych, ale palili im wsie, zabijali ludzi... W taki sposób Ukraińcy spalili około 4 – 5 tysięcy polskich wsi, nie zawsze wcześniej zabijając ludzi w okrutny sposób, ale często paląc w domach żywcem całe rodziny. Także dalsza część zamienia katów w ofiary, bo w rzeczywistości: „Te wszystkie hece antyżydowskie i ANTYPOLSKIE zaczynały się właśnie od kościołów…” Było to co najmniej 59 kościołów i klasztorów, wewnątrz których bojówki OUN i UPA oraz SS „Galizien – Hałyczyna” dokonały rzezi ludności polskiej i jej spalenia razem z Domem Bożym, w którym zgromadzili się na modlitwę (w kilku kościołach spalili ich żywcem). Wcześniej Niemcy rękami ukraińskiej policji dokonali Holokaustu na ludności żydowskiej na Kresach. B. Huk nie wie też, kto stanowił większość obsady strażników w obozach zagłady, choćby w Sobiborze i w Treblince?  Omówienie książki B. Huka opatruję mottem:„Złymi świadkami są oczy i uszy temu, kto ma duszę barbarzyńca”. (Heraklit z Efezu)

 Zabłotce leżą między Włodzimierzem Wołyńskim a Sokalem, 5 km od Bugu. Mieszkańcy Zabłociec to Polacy i Ukraińcy. Wołyń słynie nie tylko z bardzo urodzajnej ziemi, ale przede wszystkim z bardzo ładnych dziewczyn. Ale żadna z nich nie dorównała Stefci Górskiej i Wiesi Wójcik. We wsi mówiono Wiesia Serwatowska, bo babcia Wiesi była siostrą hrabiny Makowskiej, nazywała się Serwatowska. Na całą rodzinę Wiesi mówiono Serwatowscy.        W roku 1939, kiedy wojska rosyjskie wkroczyły do Polski hrabia Makowski z rodziną wyjechał z Zabłociec. W pałacu  mieścił się sztab wojsk rosyjskich. Kiedy w roku 1941 Niemcy napadli na Polskę i wypędzili Sowietów, pałac zamieszkiwali ludzie, którym podczas wojny (1939) spłonęły domy. Rząd  niemiecki zajął się majątkiem hrabiego Makowskiego. Przysłał dwóch  młodych chłopców. Jeden nazywał się Figel, a drugi Beto. Figel objął kierownictwo nad całym majątkiem, a Beto był traktorzystą. Obydwaj zamieszkiwali u księdza na plebanii.  Pomimo młodego wieku świetnie sobie radzili z powierzoną im pracą. Figel zakochał się w Wiesi Wójcik – Serwatowskiej, a Beto w Stefci Górskiej. Stefcia miała rodziców i dwóch braci, była uroczą brunetką, Wiesia śliczną blondynką. Którejś nocy Beto trochę później wracał na plebanię. Skrócił sobie drogę przechodząc przez sad należący do księdza. Noc była księżycowa i bardzo jasna. Beto z daleka widział chodzących mężczyzn przed plebanią. Ukrył się za drzewem i obserwował. Kiedy się rozwidniało widział jak odchodzą ci mężczyźni. Na plebanię wszedł dopiero wtedy jak ksiądz poszedł do kościoła odprawić mszę. Od gosposi dowiedział się, że tej nocy jacyś mężczyźni zabrali Figla. Tej samej nocy mężczyźni zabrali tutejszego organistę pana Łupkowskiego. Rodzina Serwatowskich wszczęła poszukiwania. Żona organisty – nauczycielka robiła wszystko, by odnaleźć męża. Ślad po nich jednak zaginął. Trzy tygodnie później gajowy  idąc lasem zauważył kupę chrustu, którego nigdy wcześniej nie widział. Podszedł bliżej i zobaczył, że spod chrustu wystawał but. Wieczorem zawiadomił o tym Panią Anielę.  Tym chrustem były przykryte zwłoki dwóch mężczyzn. Każdy z osobna owinięty kolczastym drutem. Ciała tak były zmasakrowane, że trudno było rozpoznać, który to Figel, a który organista. Pani Aniela poznała po butach i skrawkach niezakrwawionego ubrania. Po pogrzebie w Zabłotcach  zapanowała jakaś dziwna cisza. Tylko małe dzieci opowiadały, że Ukraińcy będą mordować Polaków . Nikt w to nie wierzył, bo dzieci lubią słuchać bajek i opowiadać bajki. Tym razem dziecięce bajki stały się prawdą.

 1 października 1945 roku:   W nadleśnictwie Krowica pow. Lubaczów zabity został przez UPA Polak, leśniczy  Jan Rübenbauer. (Edward Orłowski, w: http://www.krosno.lasy.gov.pl/ documents/149008/17558056/martyrologium+le%C5%9Bnik%C3%B3w+2013.pdf).

W przysiółku Łączki należącym do wsi Sielnica pow. Przemyśl upowcy zamordowali 8 Polaków.

   2 października:    W miasteczku Bircza pow. Przemyśl na cmentarzu komunalnym ma grób żołnierz WP Piotr Jarmolonek ur. 1918, który zginął z rąk UPA 2.10.1945. (.http://w.kki.com.pl/pioinf/przemysl/zabytki/narodowej/ofiary1.html ). 

   3 października:   We wsi Iskań pow. Przemyśl upowcy spalili wieś i zamordowali 3 Polaków.

We wsi  Myczkowce pow. Lesko (Bieszczady) zamordowali 15 Polaków i spalili ich domy.

We wsi Solina pow. Lesko (Bieszczady) zamordowali 11 Polaków i spalili ich domy. Oraz: "Bojówki UPA sotni "Brodycza" podeszły pod Solinę i od stron przysiółka Dział i dworu. Dokonano podpaleń sześciu zabudowań wiejskich i zamordowano dziesięciu mieszkańców wsi Solina. Na lewym brzegu rzeki San, w przysiółku Podkaliszcze, spalone zostały zabudowania gospodarcze mieszkańców: Cmokiewicza Michała, Podkalickiego Andrzeja, Pawłowskiego Wojciecha, Luca Józefa, Podkalickiego Andrzeja, Podkalickiego Józefa. Zginęli wówczas:
- Podkalicki Andrzej, s. Marcina, ur. 1906 r, miał 39 lat
- Lubas Stanisław, s. Tekli, ur. 1915 r.,miał 30 lat
- Podkalicki Michał, s. Józefa, ur. 1912 r., miał 33 lata
- Podkalicki Andrzej, s. Wojciecha, ur. 1928 r., miał 17 lat
- Orłowski Wojciech, s. Wojciecha, ur. 1902 r., miał 43 lata
- Fundanicz Wojciech, s. Michała, ur. 1904 r., miał 41 lat
- Tkaczyszyn Michał, s. Antoniego, ur. 1909 r., miał 3 lat
- Podkalicki Jan, s. Józefa, ur. 1871 r., miał 74 lata
- Kozdrowski Michał, s. Eliasza, ur. 1911 r., miał 34 lata
- Orłowska Anna, c. Michała, ur. 1907 r., miała 38 lat.
Uroczystość pogrzebowa zamordowanych odbyła się 5 października 1945 r., a zwłoki pochowano we wspólnej mogile (nr. 44) na cmentarzu w Solinie." (Zbigniew Kozicki: "Solina Tam tak było", Krosno 2011).